S hischtoorisch jiddisch Spraachgibiet: hellgrüen s Weschtjiddisch, gääl s Oschtjiddisch mit de drei Hauptdialäkt Zäntraaljiddisch («poolnischs Jiddisch»), Südoschtjiddisch («ukrainischs Jiddisch») und Nordoschtjiddisch («litauischs Jiddisch»)Der arbejter (hüt säit und schrybt mer Der arbeter), organ fun der Pojlischer ßozjalißtischer partejS Läsibuech Jingele ringele vom Leon Elbe, iluschtriert vom A. GudlmanDi potscht, es Buech über d Poscht z Leningrad und en Brief, wo über d Wält räist, vom S. Marschak, i s Jiddisch übersetzt vom Lejb KwitkoDi jiddisch Übersetzig vom Erich Maria Remarque sym Im Westen nichts Neues, wo de Baschéwiß Singer gmachet hät: Afn majrew-front kejn najeßEs Theaaterplakaat vo Doß grojße gewínß vom Scholem AléjchemD Titelsyte vomene Lied über d «Titanic»: Churbn Titanik oder Der naßer kejwer (Der Undergang vo de Titanic oder S nass Graab)E kanaadischs Plakaat us em Eerschte Wältchrieg, zum Lüüt dezue z bringe, Soldaat z wäärdeEs Propandaplakaat us de Sowjetunioon (ratn-farband): linggs de Wääg vo Schüeler, wo i di tradizionell jüdisch Schuel (di alte schul) gönd – die landed imene Lädeli, imene Bätthuus und bim Völcherhass; rächts de Wääg vo Schüeler, wo i di modärn sekuläär Schuel (di ratn-schul) gönd – die schaffed i Fabrike, i de Landwirtschaft und pfläged d Völcherfründschaft
Jiddisch isch d Spraach vo den aschkenasischeJude und wird gwöndli mit hebrääische Buechschtabe gschribe. Umschrifte i di latynisch Schrift gits e paar. I däm Artikel wird äini pruucht, wo a s Tüütsch aapasset isch und au im Buech vo de Marion Aptroot und em Roland Gruschka und im Wöörterbuech vom Ronald Lötzsch voorchunt.[3]
↑Lea Schäfer: Yiddish. I: Oxford Research Encyclopedias / Linguistics, 2023.
↑Eliyahu Benedict: Yiddish among Former Haredim. I: Journal of Jewish Languages 10 (2022), S. 224–266, daa uf de Syte 226.
↑ch staat daa für de Luut [x], j für de Luut [j] (i de Verbindung lj, nj lyt äigetli e palataals /l/ resp. /n/ vor), s für de stimmhaft s-Luut [z], ß für de stimmloos [s]-Luut, sch für de stimmloos [ʃ]-Luut, sh für de stimmhaft [ʒ]-Luut, tsch für de [tʃ]-Luut, w für de [v]-Luut, z für de [ts]-Luut, aj für de Diphthong [ai], ej für de Diphthong [ɛi] und oj für de Diphthong [ɔi]. I der internazionaalen Umschrift, wo s YIVO z Nöijork uusgschaffet händ, wäärded die Luut ase gschribe: kh, y, z, s, sh, zh, tsh, v, ts, ay, ey, oy. I mängem spraachwüsseschaftliche Täggscht wird e Transliterazioon pruucht, die Luut wäärded dänn edääwääg gschribe: x, j, z, s, š, ž, č, v, c, aj, ej, oj.